Overgeslagen
Toen ik in 2005 dacht dat na vier jaar schrijven mijn
roman ‘De IJskoning’ af was en het aan proeflezers had laten lezen, kreeg ik
bij teruggave te horen dat ze die stukken over geschiedenis, film, muziek en filosofie
grotendeels hadden overgeslagen. Die vonden ze maar saai en niet relevant,
hielden enkel het verhaal op.
Overgeslagen. Terwijl er in die stukken – deels in
dialoogvorm - heel wat informatie over mijn personages opgenomen zat die
belangrijk was om het verhaal te kunnen blijven volgen.
Gouden tip
Toen ik in 2007 dacht dat ‘De IJskoning’ af was en ik
hem aan mijn proeflezers had laten lezen, gaf een van hen mij de gouden tip: ‘Minder
Bergmann, meer Spielberg.’
Er zat nog steeds te veel geschiedenis, film, muziek
en filosofie in, en veel te weinig handeling.
Personage zonder daadkracht: roman zonder
ballen?
Te weinig handeling vond ik toen wel logisch. Patrick
Vernooi – het hoofdpersonage in ‘De IJskoning’ - is iemand die weinig tot
handelen in staat is. En iemand die weinig tot handelen in staat is, wordt
toeschouwer. Die gaat boeken lezen, films bekijken en naar muziek luisteren.
Die observeert mensen en komt tot zelfbeschouwing en dagdromerij.
Maar te
veel Bergmann en te weinig Spielberg,
dat is oersaai voor de lezers. En dit is wel het laatste wat ik wil: mijn lezers
verleiden tot gegeeuw. Dus heb ik vooral die opmerking van die ene proeflezer
ter harte genomen.
Katalysator
Die opmerking ‘Minder Bergmann, meer Spielberg’ was
de katalysator voor nogal wat veranderingen in mijn roman. Zo heb ik een aantal
nevenpersonages meer in actie laten komen, een ontwikkeling laten doormaken. Zo
veel actie en ontwikkeling, dat op een gegeven moment Patrick Vernooi nog meer
dan in de eerste versie van mijn roman gedwongen wordt om mee te doen. Want,
zoals een van zijn tegenspelers hem waarschuwt: ‘Als je zelf niet weet hoe je
leven moet, dan nemen anderen wel de beslissingen voor jou.’
Staan laten, schrappen, inkorten, mooier
maken
Het was na de opmerkingen van 2005 en vooral na die van
2007 een hele toer om die fragmenten over geschiedenis, film, muziek en
filosofie in de juiste verhouding tot de rest van het verhaal te krijgen. Daarbij
hield ik mij aan de volgende vragen en criteria:
Is dit fragment echt noodzakelijk en interessant,
zonder dat dit deel het verhaal scheef trekt? Zo ja: staan laten.
Is dit fragment niet noodzakelijk, ook niet als
rustpauze tussen twee spannende scenes? Schrappen.
Is dit fragment wel noodzakelijk, maar niet
interessant? Maak er dan iets mooiers van, of houd het zo kort mogelijk (let
wel: mooi is meestal kort).
Nog steeds scheef
Na al deze verbeteringen te hebben aangebracht, kwam
ik bij herlezing tot een wrange conclusie. Voor mijn neus had ik nu ingekorte
of bewerkte stukken geschiedenis, film, muziek en filosofie die weliswaar
noodzakelijk en interessant konden worden genoemd, maar sommige daarvan trokken
nog steeds het verhaal scheef.
Wat kon ik hier tegen doen?
Uitvergroten
Pas in de eindfase van het schrijven aan ‘De
IJskoning’ meende ik een oplossing te hebben gevonden. Pas in de eindfase weet
je precies waar je roman over gaat, en kun je je focussen op de kern.
Dit is denk ik de oplossing:
Zijn die delen over geschiedenis, film, muziek en
filosofie (of wat voor andere elementen dan ook) strikt noodzakelijk en ook
interessant, maar trekken ze het verhaal scheef waardoor de lezer zich zal
afvragen: wat heeft dit met de rest te maken, waar gaat deze roman over? Pas
dan de vergroting toe. Maak de elementen groter: trek ze door, geef ze een
actieve rol, of weef ze als een onderlaag door de hele roman heen, zonder dat
ze de kern en de loop van het verhaal in de weg staan.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten