Is geschiedenis
in een roman eigenlijk wel toegestaan? – nogmaals Sarajevo 1992
Theorie:
Geen geschiedenis in een roman, tenzij…
Historische feiten horen thuis in geschiedenisboeken.
Over het algemeen dient in een roman geen geschiedenis te worden opgenomen,
zelfs als een van je personages geïnteresseerd is in geschiedenis.
Geschiedkundige feiten mogen alleen worden opgenomen, wanneer zij iets te maken
hebben met de roman zelf. Een liefdesverhaal dat zich in het Nederland van mei
1940 afspeelt, daarin kunnen bijvoorbeeld moeilijk Duitse uniformen en
bommenwerpers ontbreken.
Indien geschiedenis in een roman, dan zo weinig
mogelijk
Wanneer je geschiedkundige feiten in je roman
opneemt, pas dan op dat het geen geschiedenisboek wordt en jij daarmee
automatisch verandert van een fictieschrijver in een historicus, of in het
ergste geval een leraar die de indruk wekt de lezer de les te willen lezen.
Research is onontbeerlijk
Als fictieschrijver dien je veel van de in je roman op
te nemen geschiedenis af te weten. Je personages dienen meer te weten dan er in
de roman komt te staan. Zij dienen over geschiedkundige feiten met elkaar van
gedachten te kunnen wisselen. Zij zitten immers in de tijd?
Kortom: een schrijver weet meer van geschiedenis af dan wat er aan geschiedenis in de roman komt
te staan, en het personage weet uiteindelijk weer meer dan de schrijver.
Praktijk:
Wat heeft mijn roman ‘De IJskoning’ te maken
met de beschieting van Sarajevo?
Patrick is geïnteresseerd in het wereldgebeuren, in
de tweede helft van de roman gaat hij Geschiedenis studeren. Maar dat is dus geen
reden om de beschieting van Sarajevo in de roman op te nemen.
Al speelt de roman zich voor een deel in 1990 af, er wordt
ook geen woord gerept over de Irak crisis. Omdat deze geen verbinding heeft met
de personages.
De beschieting van Sarajevo in 1992 heeft dat wel. Waarom?
Niet omdat het gezin jarenlang op vakantie is geweest in Joegoslavië. Dat is
een te magere reden om aandacht te besteden aan de beschieting. Voldoende reden
om er wel aandacht te besteden, ligt hoofdzakelijk bij Patricks ouders.
Patricks ouders waren in hun studentenjaren (eind
jaren zestig) politiek geëngageerd. Maar nu zullen ze tegenover elkaar komen
staan in hun mening over de uitgebroken oorlog in Joegoslavië.
De eerste keer dat ze het er over zullen hebben, is
naar aanleiding van de bovengenoemde beschieting. Hun regelmatig terugkerende woordenwisselingen
in de maanden daarna monden uiteindelijk uit in een flinke ruzie, wanneer de
moeder besluit Joegoslavische vluchtelingen in huis op te nemen.
Het moge duidelijk zijn dat Joegoslavië
slechts een zoveelste verontschuldiging is om elkaar in de haren te kunnen
vliegen, want het botert al jaren niet meer tussen die twee.
Ik had de beschieting van Sarajevo ook nodig om mijn
hoofdpersonage Patrick Vernooi zijn vertroebelde vriendschap met Caspar van
Blokland te kunnen laten herstellen:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten